-
1 килешү
I 1. неперех.1) ла́дить, пола́дить (с кем-л.) ужива́ться, жить в ми́рекыз белән ана килешә алмадылар — мать и дочь не смогли́ пола́дить
2) мири́ться, примиря́ться/примири́ться, помири́ться, восстана́вливать/восстанови́ть мир (между кем-л.); умиротворя́ться/умиротвори́ться || примире́ние, умиротворе́ниеталашырлармы, килешерләрме - анысы яшьләрнең үз эше — бу́дут ли ссо́риться или мири́ться - э́то де́ло сами́х молоды́х
3) заключа́ть/заключи́ть мир || заключе́ние ми́ра4) соглаша́ться/согласи́ться, сойти́сь ( во мнениях) || согла́сиеиптәшләрнең фикерләре белән мин килешәм — с мне́ниями това́рищей соглаша́юсь
5) согласова́ть, догова́риваться/договори́ться (о чём-л.), сгова́риваться/сговори́ться (с кем-л.), усла́вливаться, усло́виться || договорённость, сго́ворочрашу турында килешү — догова́риваться о встре́че
атка атланып барырга килештек — мы усло́вились е́хать верхо́м
килешү буенча эш итү — де́йствовать на осно́ве договорённости
6) в знач. нареч. килешеп согла́сно, согласо́ванно, сла́женно, дру́жно, соотве́тственнокилешеп яшәү — дру́жно (сла́женно) жить
килешеп эшләү — рабо́тать согласо́ванно
7) соглаша́ться/согласи́ться, мири́ться, примиря́ться/примири́ться (с чем-л.), покоря́ться/покори́ться (чему-л.), смиря́ться/смири́ться (с чем-л.) || соглаше́ние, примире́ние, покоре́ние, смире́ниекитү турындагы уй белән килешү — примири́ться с мы́слью об отъе́зде
улының өйләнүе белән килешү — мири́ться (смири́ться) с жени́тьбой сы́на
үзеңнең язмышың белән килешү — покори́ться свое́й судьбе́; мири́ться, смири́ться, согласи́ться со свое́й судьбо́й
8) усла́вливаться, усло́вливаться/усло́виться, сходи́ться/сойти́сь, сторго́вываться/сторгова́ться, сряди́ться (в цене, об условиях)килосын бер сумнан килешү — сторгова́ться по рублю́ за килогра́мм
9) догова́риваться/договори́ться, усла́вливаться/усло́виться, сгова́риваться/сговори́ться, пореши́ть (о женитьбе сына, о выдаче дочери замуж)2. сущ.мир; соглаше́ние, догово́р || догово́рныйкилешү турында сөйләшүләр — перегово́ры о ми́ре
килешүгә кул кую — подписа́ть мир (догово́р)
II неперех.килешү шартлары — догово́рные усло́вия
1)а) идти́, быть к лицу́, подходи́ть/подойти́, соотве́тствовать (кому, чему-л.); гармони́роватьаңа ак төс килешә — ему́ идёт бе́лый цвет
б) подходи́ть/подойти́, приходи́ться/прийти́сь по душе́, нра́виться, понра́витьсячибәр егетләргә чибәр кызлар килешә — краси́вым ю́ношам подхо́дят краси́вые де́вушки
2) быва́ть/быть идеа́льным, соверше́нным, безупре́чным, безукори́зненнымкызның бөтен җире килешкән — де́вушка была́ идеа́льна во всём
3) подходи́ть/подойти́, годи́ться, пригоди́ться; быва́ть/быть уме́стным, го́днымболай эшләү килешми — не годи́тся так де́лать
4) помога́ть/помо́чь, идти́ на по́льзу (о лекарстве, лечении, отдыхе и т. п.)көньяк һавасы аңа килешкән — ю́жный во́здух пошёл ему́ на по́льзу
дару килеште, баш авыртуы бетте — лека́рство помогло́, головна́я боль прошла́
•- килешеп тору -
2 договорённость
ж[алдан] килешү, [алдан] сөйләшеп (килешеп) кую, сөйләшеп бер фикергә килү -
3 конвенционный
-ая; -оеконвенцион, конвенция белән билгеләнгән, аерым килешү буенча эшләнгән -
4 обоюдный
-
5 шарт
I сущ.1) усло́вие, угово́р, тре́бование чего или чьё-л.шарт буенча — по усло́вию, согла́сно усло́виям (угово́ру)
шарт кую — ста́вить усло́вие
(кемнең) шартына (шарты белән) килешү — согласи́ться на какое-л. усло́вие, согласи́ться с каким-л. усло́вием
договор шартлары белән килешмәү — не согласи́ться с усло́виями догово́ра
2) усло́вия (только мн. ч.), обстоя́тельстваяхшы шартлар — хоро́шие усло́вия
тормыш шартлары — усло́вия жи́зни
хезмәт шартларын яхшырту — улу́чшить усло́вия труда́
шартларның торышына карап — по обстоя́тельствам
башка шартларда — в други́х усло́виях
3) усло́вия (только мн. ч.), возмо́жности (способствующие чему-л.)эшләү өчен барлык шартлар тудырылган — со́зданы все усло́вия для рабо́ты
сынаулар үткәрергә шартлар булмау сәбәпле — по причи́не отсу́тствия усло́вий (возмо́жностей) для экспериме́нтов
4) усло́вие, осно́ва, предпосы́лка для чего-л.җиңүгә ирешүнең төп шартлары — гла́вные усло́вия успе́ха (побе́ды); гла́вные предпосы́лки успе́ха
кирәкле (уңайлы) шартлар булдыру (тудыру) — созда́ть необходи́мые предпосы́лки; благоприя́тствовать, соде́йствовать
5) спец. усло́вия (только мн. ч.); исхо́дные да́нные (положе́ния, лежа́щие в осно́ве чего-л.)мәсьәләнең шарты — усло́вия зада́чи
теореманың шарты — усло́вия теоре́мы
•- шарт җөмлә
- шарт теркәгече••шартын (шартына) җиткереп — как сле́дует, чин чи́ном
II подр.шартын(а) китереп — до́лжным о́бразом, как сле́дует
сильному резкому звуку, треску, вызванных ударом, выстрелом или издаваемых ломающимся, лопающимся, разрываемым предметом: трах, бах; бабах, паф- шарт итү••- шарт иттерепшарт сындыру — рискну́ть ( о решительном человеке); см. тж. шартлатып сындыру
- шарт сыну -
6 шартлы
1. прил.1) усло́вный, зара́нее определённыйшартлы сигнал буенча җыелу — собра́ться по усло́вному сигна́лу
кәгазьдәге шартлы билгеләр — усло́вные зна́ки на бума́ге
2) усло́вленный, обусло́вленный, договорённый (о месте, времени и т. п.)шартлы сәгатькә (вакытка) өлгерергә кирәк — на́до успе́ть к усло́вленному ча́су (вре́мени)
ачкыч шартлы урында — ключ на усло́вном ме́сте
3) усло́вный; относи́тельныйшартлы сызыкка кадәр — до усло́вной черты́
вакытлы һәм шартлы характердагы күренешләр — явле́ния вре́менного и усло́вного (относи́тельного) хара́ктера
4) усло́вный (связанный каким-л. условием и имеющий силу только при наличии этого условия)шартлы килешү — усло́вное согла́сие
5) приблизи́тельный2. нареч.яшь үзенчәлекләренә карап шартлы бүленеш — усло́вное (приблизи́тельное) деле́ние по возрастны́м осо́бенностям
усло́вно; относи́тельно; приблизи́тельно- шартлы ихтималлыкшартлы гына булса да, дәверләргә бүләргә мөмкин — (хоть) усло́вно (приблизи́тельно) мо́жно дели́ть на пери́оды
- шартлы рәвештә
- шартлы рефлекс
- шартлы тигезләмәләр
- шартлы тоткарлану
- шартлы хөкем
- шартлы ярсыткыч -
7 доктринёр
мдоктринёр, доктриначы (теориясе чынбарлыкка каршы килүгә карамастан, шул теория буенча сукыр килеш эш итүче) -
8 конвенция
жконвенция, килешү ( нинди дә булса махсус мәсьәлә буенча төзелгән халыкара шартнамә)
См. также в других словарях:
шартлы — с. 1. Алдан сөйләшү, килешү буенча аерым кешеләргә генә билгеле булган, алар гына аңларлык ш. сигнал. Җыйнаклык өчен аерым төшенчәләрне хәрефләр, цифрлар, билгеләр ярдәмендә аңлата торган ш. билгеләр 2. Билгеле бер шартларга бәйле, шул шартлар… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тапшыру — I. 1. Закон, йола яки килешү буенча бирелергә тиеш булганны бирү. сөйл. Кияүгә бирү тур. 2. Берәр кешегә башкарып чыгарга кушу, эш йөкләү 3. Билгеле бер хакимлек, ия карамагына бирү. Кемнең дә булса карамагына бирү, калдыру 4. Берәр бирүчедән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ангажемент — и. иск. Артистларны килешү буенча билгеле бер срокка эшкә чакыру, яллау … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
исәп — I. 1. Бериш нәрсәләрнең гомуми саны, микъдары 2. Билгеле сандагы нәрсәләр арасында, составында булуны белдерә шул и. тән 3. Нәр. б. санын, микъдарын билгеләү нәтиҗәсе минем и. кә караганда. Спорт уеннары нәтиҗәсе 1:0 исәбе белән 4. Норма гектарга … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уртагыннан — рәв. Берәр нәрсәне кем белән дә булса бүлеп, уртаклашып. Килешү буенча күпмедер өлешен эшләгән өчен бирү шарты белән берәр нәрсә эшләтү тур. уртакка урман кисү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уртакка — рәв. Берәр нәрсәне кем белән дә булса бүлеп, уртаклашып. Килешү буенча күпмедер өлешен эшләгән өчен бирү шарты белән берәр нәрсә эшләтү тур. уртакка урман кисү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
уртактан — рәв. Берәр нәрсәне кем белән дә булса бүлеп, уртаклашып. Килешү буенча күпмедер өлешен эшләгән өчен бирү шарты белән берәр нәрсә эшләтү тур. уртакка урман кисү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
рефакция — 1. Товарның (ачып, кибеп яки башкача) кимүе яки бозылуы сәбәпле сәүдә килешүләре вакытында аның бәясенә яки авырлыгына ташлама ясау. Товарның сыйфаты килешү вакытында билгеләнгәннән түбән булган очракта, тапшырыла торган товар бәясенә яки… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
җавап — 1. Бирелгән сорау буенча нәр. б. аңлату, раслау яки кире кагу тәртибендә әйтелгән сүз. Дәрестә куелган сорау яки бирем буенча укучының укытучы һәм класс алдында сөйләве 2. Үзеңнең барлыгыңны, кайда булуыңны һ. б. белдерү өчен аваз салу, эндәшү 3 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
аягүрә — рәв. 1. Аякка басып, аякка баскан килеш, утырмыйча. Ихтирам, зурлау билгесе буларак яки кагыйдә буенча яшь яки чин ягыннан зурларны каршылаганда һәм сөйләшкәндә басып тору тур. 2. күч. Ашыгып кына, ашыгыч, бик тиз арада гына; эш арасында … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
исем — 1. Кешегә тугач та бирелә торган шәхси атама; Ат (II) 2. Кеше яки хайван кушаматы. Әйберләр, күренешләр, төшенчәләр һ. б. атамасы 3. күч. Дан, танылганлык. Берәр нәрсә яки кешенең төрле сыйфатлары тур. гомуми фикер; дан саран дигән и. е чыккан 4 … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
